- فورگ - https://forg.ir -

ثبت «آسیاب فدامی» در فهرست آثار ملی ایران

آسیاب فدامی در استان فارس،‌ شهرستان داراب، بخش فورگ [1]، دهستان آبشور،  فدامی واقع شده است. این اثر متعلق به قرون متأخر اسلامی (صفوی ـ قاجاری) بوده و به دلیل قرار گرفتن در حومه  فدامی به این نام معروف است. این اثر در جنوب شرقی  فدامی و در فاصله 200 متری آن قرار دارد و کوه فدامی در 500 متری غرب آن و رود شور از 300 متری شمال آن می‌گذرد. همچنین رودخانه فصلی حاشیه غربی آن و نخلستان موسوم به دم آسیاب شمال و شرق اثر را در برگرفته‌اند و ارتفاع آن از سطح دریا 779 متر است. این اثر شامل بقایای آسیابی آبی با سه دهانه متصل به هم، در راستای طولی شرقی ـ غربی است. دهانه‌ها هر یک دارای مجرای آبریز جداگانه‌ای از سمت شمال آسیاب است و مصالح استفاده شده در ساخت این اثر قلوه سنگ، شفته آهک و ساروج است. غربی‌ترین دهانه آسیاب که با توجه به شواهد موجود از دو دهانه شرقی از قدمت بیشتری برخوردار است دارای جداره بیرونی گرد با قطر تقریبی سه متر و دو تنوره تودرتو داخلی است و ‌همچنین دارای مجرای ورودی آب با ارتفاع 60 سانتیمتر و طول 10 متر است. عمق تنوره داخلی نیز دو متر است و به نظر می‌رسد که در سه دوره متوالی جداره داخلی تنوره با شفته آهک پوشیده شده است. دو دهانه دیگر آسیاب با جداره بیرونی مستطیل شکل و تنوره‌هایی با قطر مشابه و نیز مجرای ورودی آب است. چهار سوی اطراف این اثر را نخلستان موسوم به ذم آسیاب فراگرفته است و منازل مسکونی  فدامی امروزه در فاصله 200 متری شمال غربی اثر واقع شده‌اند و رودخانه فصلی نیز در حاشیه غربی اثر قرار دارد. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس با توجه به ارزش‌های تاریخی این اثر در سال گذشته اقدام به بررسی، شناسایی و تکمیل پرونده کرد که پس از طی مراحل قانونی به شماره 27702 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این اثر از تاریخ ثبت در حفاظت و صیانت این اداره کل قرار داشته و هر گونه دخل و تصرف در آن ممنوع است و مرتکب مشمول مجازات‌های قانونی می‌شود.